Vroeger “De Zonheuvel”

Aan de rand van Doorn, verscholen in het groen, staat het indrukwekkende Maarten Maartenshuis. Ooit heette het simpelweg De Zonheuvel, maar dankzij zijn beroemdste bewoner, de schrijver en dichter Maarten Maartens (pseudoniem van Jozua van der Poorten Schwartz), kreeg het huis zijn huidige naam.

Een schrijvershuis vol verhalen

Maartens groeide op in een internationaal gezin en schreef later vooral in het Engels. Samen met zijn vrouw Anna en hun dochter Ada besloot hij een eigen huis te laten bouwen op een stuk landgoed dat hij al sinds 1884 bezat. Op 13 juli 1901 werd de eerste steen gelegd, een symbolisch begin van wat zijn levenswerk zou worden. In 1903 trok het gezin in hun droomhuis, dat Maartens deels zelf had ontworpen. Hij liet het letterlijk rond zijn antiekcollectie bouwen.

Opvallend detail: de achterkant van het huis ligt aan de straatkant. Een stille hint naar de wat teruggetrokken aard van de schrijver. Aan de ene kant lag een hertenkamp, aan de andere kant een Franse tuin in strakke Versailles-stijl. En vanuit het torentje, hoger dan de Utrechtse Domtoren, had je een adembenemend uitzicht.

Leven in en rond het huis

Het huis was een kleine wereld op zichzelf. In het poortgebouw woonde de butler en chauffeur Willem Kirpestein, die naast paard en wagen ook de eerste automobiel van het gezin verzorgde. Binnen werd verzameld, gelezen en geschreven – een plek waar kunst, literatuur en leven samenkwamen.

Na het overlijden van Maartens in 1915 bleven Anna en Ada er wonen. Anna stierf in 1924, waarna Ada het huis een nieuwe bestemming gaf. Ze maakte er een conferentieoord en centrum voor jeugdwerk van, met ruimte voor culturele activiteiten zoals kamermuziekavonden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog fungeerde het huis zelfs als noodhospitaal voor Belgische vluchtelingen; in de Tweede Wereldoorlog bood het onderdak aan een Rode Kruis-hulppost.

Van schrijvershuis tot conferentieoord

Na Ada’s dood in 1944 bleef de herinnering aan Maartens levend. In 1974 werd het huis verkocht aan het Slotemaker de Bruïne Instituut (SBI), met de voorwaarde dat het landgoed en de inboedel zorgvuldig behouden zouden blijven. Twee jaar later werd de Stichting Maarten Maartens opgericht, om zijn literaire nalatenschap te beheren.

Vandaag de dag is Landgoed Zonheuvel een bruisend conferentieoord, waar jaarlijks duizenden mensen samenkomen voor opleidingen, trainingen en bijeenkomsten. Maar wie goed kijkt, ziet nog altijd de sporen van de schrijver die dit huis ooit tot leven bracht.

Tip: Bij de receptie van Landgoed Zonheuvel is een boekje verkrijgbaar over Maarten Maartens, zijn leven en werk voor 8 euro.

Wil je meer lezen over Maarten Maartens of het Maarten Maartenshuis? Hieronder vind je handige links naar websites met achtergrondinformatie, beeldmateriaal en inspiratie.

Meer over het Maarten Maartenshuis

• Landgoed Zonheuvel – waar Maartens begin 20e eeuw jongeren uit verschillende culturen samenbracht om kennis te delen.
• Hotel Conferentiecentrum Zonheuvel – waar je ruimtes kunt reserveren in het Maarten Maartenshuis.
• SBI Formaat – trainings- en adviesbureau, gevestigd op het landgoed.
• Rijksmonumenten.nl – met prachtige foto’s en achtergrondinformatie over het Maarten Maartenshuis.